Johannes Gutenberg Kimdir? Neyi İcat Etti?

Johannes Gutenberg, günümüzde kullandığımız matbaa makinelerinin temelini oluşturan makinayı icat etmiştir. Gutenberg, icat ettiği makina sayesinde bir matbaa devrimi başlatmıştır. Kendisi bu sebeple matbaacılığın babası olarak kabul edilir. Gutenberg’in matbaası sayesinde Avrupa’da kitaplar hızla çoğaltılmış ve bilgi yayılmıştır. Osmanlı devleti maalesef bu gelişmeyi çok geriden takip etmiş ve kendi ülkesinde kullanılmasını engellemiştir. Matbaanın gelmesi ile birlikte hattatların işsiz kalacağı gerekçesiyle makine Osmanlı devletine uzun bir süre getirilmemiştir.

Johannes Gutenberg 15. yy’da yaptığı bu çalışmasıyla birlikte eski Yunan eserlerinin çoğaltılmasına vesile olmuş ve dolayısıyla Rönesans ve Reformu kolaylaştırmıştır. Matbaa makinesi kısa zamanda tüm Avrupa’ya yayılarak bilimde ve kültürde yeni bir çağ başlatmıştır.

Johannes Gutenberg Kimdir?

Johannes Gutenberg, 1400’lü yıllarda yaşamış kuyumcu, matbaacı ve yayıncıdır. 1398 yılında, Kutsal Roma İmparatorluğunda dünyaya gelmiştir. Doğduğu bölge bugün Almanya sınırları içerisindedir. Gutenberg, soylu bir ailenin çocuğudur. Ailesi kuyumcudur. Maalesef ki yaşamının ilk yılları ve eğitim hayatı hakkında pek bir bilgi yoktur. Yaşadığı dönemde mensup olunan evlere göre soyadı kullanıldığı için Gutenberg’in hayatı hakkında kesin bilgi edinmek zordur.

Gutenberg’in kuyumculuk eğitimi aldığı söylenir. Kendisi bu eğitiminin üstüne metallerle ilgili zanaatlarla uğraştı. Bu çabaları sayesinde de matbaayı icat etti. Matbaa bulunmadan önceki dönemde kitaplar el ile yazılmaktaydı. Bu durum pek çok insan için iş kaynağı olsa da genel olarak olumsuz bir durumdu. Kitapların kopyalanması çok uzun süren, zahmetli bir işti. Bu nedenle kitaplar yalnızca belli kesimler tarafından çoğaltılabiliyor ve değerlendiriliyordu. Pek çok kişinin kitaplara ulaşabilecek durumu yoktu.

Johannes Gutenberg ilk baskı makinesini icat etti ve bunu duyurdu. Ancak çalışmaları ve makine yapımı için paraya ihtiyacı oluyordu. Bu nedenle 1450’de bir ortaklık kurdu. 1455’te ilk kitabını bastı. Bu kitap bir İncil’dir ve Gutenberg İncil’i olarak bilinir.

Ortağına olan borcunu ödeyemediği için ortaklığı bozuldu. Zengin ortağı makinalara el koydu. Gutenberg başkalarının yardımıyla yeni makineler üretti ve matbaası adına elinden geleni yaptı. Ancak hiçbir zaman çok para kazanamadı. Gutenberg, 1468 yılında hayatını kaybetti. Gömüldüğü kilise ve mezarlık 2. Dünya Savaşı sırasında tahrip oldu ve Johannes Gutenberg’in mezarı da kayboldu.

Johannes Gutenberg’in Matbaası

Gutenberg, hareketli matbaayı keşfetmiştir. Çeşitli metallerin alaşımlarıyla yapılan dayanıklı baskılar uzun zamandır kullanılıyordu. Hatta ilkel matbaa Çin’de üretilmiş ve daha sonrasında Uygurlar tarafından geliştirilmiş ve Türkler sayesinde Avrupa’ya taşınmıştır. Ancak hareketli matbaa ilk defa Johannes Gutenberg sayesinde üretilmiştir.

Gutenberg’in matbaası dayanıklı metal alaşımından oluşan metal harflerden oluşur. Gutenberg’in metal işçiliği konusundaki yetenekleri sayesinde bu harfler birbirleriyle çok uyumlu ve dayanıklıdırlar. Daha sonrasında zengin bir ortak bularak matbaa üzerine çalışmış ve hareketli baskı makinasını icat etmiştir. Bu makinanın prototipi veya bir örneği maalesef ki günümüze ulaşamamıştır.

Gutenberg’in Matbaasının Faydaları

Gutenberg’in hareketli baskı makinesi, başta Avrupa olmak üzere tüm dünyayı olumlu etkilemiştir. Matbaanın olumlu etkileri arasında şunlar gösterilebilir:

• Kitapların hızla çoğaltılması,
• Kitapların ucuzlaması,
• Kitapların daha erişilebilir olması,
• Bilim, kültür, sanat gibi alanlarda bilgi birikiminin hızla çoğalması ve yayılması,
• Eğitim kolaylaştı ve ucuz hale geldi.
• Gazete ve dergi gibi medya araçları ortaya çıktı.
• Eski Yunan eserlerinin basılmasıyla birlikte Rönesans hızlandı ve aydınlanma devri başladı.
• İncil’in basılması ile birlikte daha çok kişi kutsal kitabı okudu ve böylece kilise sorgulanmaya başlandı. Reform hareketi hız kazandı.
• Bilgi birikiminin artması ile birlikte bilimsel gelişmeler de hızla ilerledi.
• Edebiyat alanında gelişmeler yaşandı.

İlginizi Çekebilir: Reading Zindanı Baladı Ve Oscar Wilde