Yükseklik Korkusu Nedir?
Yükseklik korkusu, bilinen diğer adıyla akrofobi, yüksek yerlerden korkma durumuna verilen isimdir. Akrofobisi olan insanlar sadece aşırı yüksek olan yerlerden korkmaz, aksine gündelik yaşamda sıkça karşılaşılan yüksekliklerden de korkarlar. Örneğin asansöre binmek veya üst geçit kullanmak yükseklik korkusu olan bir insan için zordur. Bu nedenle akrofobiden mustarip insanların yaşamı alt üst olur ve bu fobinin tedavi edilmesi gerekir.
Yükseklik Korkusu Ne Demek?
Akrofobi, yüksek yerlerden, yüksek yerlerde bulunmaktan ve yüksekten düşmekten korkmaktır. Yükseklik korkusu olan kişiler asansöre binmekten, balkonda durmaktan, üst geçit kullanmaktan bile korkabilirler. Bazı kişiler çok yükseklerden korkarken kimileri 1-2 metre gibi kısa mesafelerden de korkabilirler.
Uçurum kenarlarında durmaktan korkma, çok yükseklerde duran asma camlardan korkmak gibi durumlar olağandır. Bu tür aşırı yükseklerden korkma durumunu akrofobi olarak değerlendirmek yanlıştır. Ayrıca yükseklik korkusu sıklıkla aerofobi ile karıştırılır. Aerofobi, uçma korkusudur. Uçma korkusundaki korku yükseklikten kaynaklanmaz, sadece uçma düşüncesinden kaynaklanır. Aerofobisi olan kişiler helikoptere binme, paraşüt kullanma gibi uçma eylemi içeren şeylerden korkarken yükseklik korkusu olan kişiler merdiven kenarlarından bile korkabilir.
Yükseklik Korkusu Testi
Akrofobisi, yani yükseklik korkusu olduğunu düşünen kişilerin bunu anlayabilmesi için kendine yapabileceği bir test vardır. Bu test şöyle yapılmaktadır:
- Yüksek yerlerdeyken veya yüksek yerlerde olduğunu düşünürken terleme,
- Titreme,
- Baş dönmesi,
- Kalbin çok hızlı çarpması,
- Kasların gerilmesi gibi durumlar ortaya çıkıyorsa yükseklik korkusu var demektir.
Akrofobisi olan kişiler fobileri tetiklendiğinde kendilerini tehlikede gibi hissederler. Vücutları tehlike tepkileri verdiği için de yukarıdaki belirti grubunu gösterebilirler.
Yükseklik Korkusu Nasıl Yenilir?
Fobilerin tedavisi olduğu gibi bir fobi olan yükseklik korkusunun da tedavisi vardır. Bu fobiyi yenmek için öncelikle kişinin korkusunun üstüne gitmesi gerekir. Korkunun üstüne giderek ve bir psikologdan veya psikiyatristten yardım alarak bu korkuyu yenmek mümkündür.
Yükseklik korkusunu tedavi ederken klasik fobi tedavisinde olduğu gibi bilişsel davranışçı terapi uygulanır. Bu terapinin genel hatları şöyledir:
- Hata fobilerini anlatır ve uzman da bu fobinin altında yatan sebebi inceler.
- Fobinin altında yatan sebebe göre uzman, bir yaklaşım belirler. Hatanın fobinin ortaya çıkardığı durumlar hakkındaki düşüncelerinin değişmesi amaçlanır.
- Korkunun üstüne gitmek için bazı canlandırma çalışmaları yapılır.
- Canlandırma çalışmalarından sonra VR teknolojisi ile gerçek olmayan yükseklik deneyimi elde etmek mümkündür.
- Canlandırma çalışmalarında hastanın fobisini ortadan kaldırmak amaçlanır. Bunun için duyarsızlaştırma yapılır.
Psikolojik tedaviler ile yükseklik korkusundan kurtulmak mümkündür. Ancak bu fobiden kurtulmak için hastanın çok çaba sarf etmesi gerekir.
Yükseklik Korkusu Neden Olur?
Fobiler, aslında temel olarak hepimizde var olan mekanizmaları harekete geçirirler. Bu mekanizmalar bizim hayatta kalmamız için mutlaka çalışması gereken mekanizmalardır. Aslına bakılırsa korku, bir anlamda bizi hayatta tutar. Ancak bazı insanlar gereksiz kabul edilen unsurlara karşı aşırı korku geliştirirler. Bu da korku mekanizmasının yanlış unsur için aşırı çalışmasına sebep olur ve kişinin günlük yaşamı sekteye uğrar. Yükseklik korkusunda da durum böyledir.
Fobilerin ortaya çıkmasında genellikle bir travmatik deneyim rol oynar. Geçmişte bir sebepten dolayı ölümle burun buruna gelenler veya bir kayıp yaşayanlar o sebebe karşı aşırı bir korku taşımaya başlarlar. Bazen de bir yakınının başına geldiğine tanık olan insanlarda da fobi gelişebilir. akrofobinin de altında böyle bir travmatik deneyim olabilir. Yükseklik korkusunun ayrıca diğer sebepleri şunlar olabilir:
- Genetik yatkınlığın olması (aile bireylerinde de akrofobi olması),
- Çocuğun ailesinden yüksekliğe karşı sürekli korkutucu telkin alması,
- Küçük çocuğun televizyonda veya internette yükseklik ile ilgili korkutucu unsurlara maruz kalması,
- Çocuğun televizyonda veya internette yükseklik ile ilgili korkutucu telkinlere maruz kalması.
Yükseklik korkusunu ortaya çıkaran düşünce yüksek yerlerde ortaya çıkan tehlikeleri ve bu tehlikelerin getirilerini detaylı bir şekilde düşünmek olabilir. Bu nedenle psikoterapide, hastanın düşüncelerine yönelik de çalışma yapılır.
İlginizi Çekebilir: Hayvan Fobisi
