Bipolar Bozukluk Nedir?
Bipolar bozukluk psikiyatrik bir hastalıktır. Duygudurum bozuklukları sınıfı içinde bulunur. Bozukluklarında depresyon ve bipolar bozukluk gibi rahatsızlıkların olduğu duygudurum, kişinin devamlılık içindeki his ve duygularıdır. Duygudurum, kişinin algısını ve davranışlarını etkiler. Bu nedenle duygudurum bozukluklarında kişinin algısı da bozulur ve genel davranış örüntülerinden sapmaya başlar.
Bipolar bozukluk da, kişinin davranışlarının değiştiği hastalıklardan biridir. Kişinin hastalığı çevresi tarafından kolayca fark edilir. Bipolar olan biri zaman zaman çok neşeli ve zaman zaman da çok depresifdir. İçinde bulunduğu bu duyguların hakimiyetindeyken hayatını kökünden etkileyen kararlar alır. Bu nedenle kişinin kendi hayatını ve çevresini oldukça olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Bu nedenle bir an önce tedaviye başlamak gerekir.
Bipolar Bozukluk Ne Demek?
Psikiyatrik bir hastalık olan bipolar bozukluk, Türkçe karşılığıyla iki uçlu bozukluktur. Tıp dilinde manik depresif olarak da ismi geçer. Bir duygudurum hastalığı olan manik depresifte zaman zaman manik, zaman zaman depresif ataklar görülür. Bu ataklar sırasında veya arasında kişinin hastalığının belirtileri ortaya çıkar.
Bipolar bozukluk, belirli türleri olan bir psikiyatrik bozukluktur. Bunlar,
- Tip I bipolar bozukluk,
- Tip II bipolar bozukluk,
- Siklotimik bozukluk.
Bu üç ayrı tip bipolar bozukluk, birbirinden ataklar konusunda ayrılır.
Tip I Bozukluk
Bu bozuklukta diğerlerine oranla psikoz görülme olasılığı yüksektir. En az bir manik atak vardır. Bu atağın öncesinde veya sonrasında hipomani veya depsresif atak ortaya çıkar. Kadın ve erkeklerde görülme sıklığı eşittir.
Tip II Bozukluk
Bu bozukluk daha çok kadınlarda ortaya çıkar. En az iki hafta majör depresif atak vardır. Fakat manik atak yoktur. Depresif ataktan sonra genellikle hipomani görülür. Depresif atak en az iki hafta ve hipomani de 4 gündür.
Siklotimik Bozukluk
Diğer tiplere göre daha hafif geçer. Hipomani ve depresif ataklar en az 2 yıl boyunca görülür. Bu kişiler ataklar olmadığında genellikle normal, stabil görünürler. Hastalık hafif seyrettiği için mani dönemleri belli belirsiz geçer.
Bipolar Bozukluk Belirtileri
Kişi, uzun süre ve aşırı derecede duygusal olarak dengesiz davrandığında duygudurum bozukluğundan şüphe edilir. Bu nedenle ilk bakılan bozukluklardan biri bipolardır. Kişinin bipolar olup olmadığını anlamak için kişi uzun süre gözlemlenir. Belirti grubundan birkaç maddeyi karşılıyorsa kişide bipolar bozukluk olma ihtimali yüksektir. Hastalığın mani dönemi belirtileri şunlardır:
- Kendini önemli hissetmek,
- Çok pozitif, olumlu duygular içinde olmak,
- Çok enerjik hissetmek,
- Hızlı konuşmak,
- Mantıksız düşünceler içinde olmak,
- Dikkatin kolay dağılması,
- Az uyku uyumak ve az yemek yemek,
- Aşırı para harcamak,
- Yeni fikirler ve planlar içinde olmak,
- Riskli davranışlarda bulunmak.
Mani dönemi belirtileri hafif geçtiği zaman bu atağa hipomani denmektedir. Bu nedenle hipomaninin ayrı bir belirti grubu yoktur. Depresif dönem belirtileri ise şunlardır:
- Enerji eksikliği çekmek, yorgun hissetmek,
- Olumsuz düşünce ve hisler içinde olmak,
- Çok mutsuz ve umutsuz hissetmek,
- Odaklanmakta zorluk yaşamak,
- Zaman zaman hatırlamakta güçlük çekmek,
- Kendini değersiz hissetmek,
- Uykuya dalmakta zorluk,
- Aşırı uyuma,
- İntihar düşünceleri içinde olma.
Belirti gösterme konusunda kadın ve erkeklerde farklılık vardır. Erkekler daha çok mani dönemi belirtileri sergilerken kadınlar depresif dönem belirtileri gösterirler. Ayrıca kadınlarda bu hastalık daha kolay tekrarlar. Bunun nedeni, kadınlarda adet döngüsü ve menopoz gibi hormonal değişikliklerdir. Ayrıca kadınlarda bipolar bozukluğa şu hastalıkların eşlik etme oranı da daha fazladır:
- Migren,
- Kaygı bozukluğu,
- Obezite,
- Tiroid hastalıkları.
Bipolar Bozukluk Tedavisi
Hastalığın birbirinden farklı atakları olduğu için, tedavide de farklı yaklaşımlar uygulanır. Bu hastalığın tedavisinde hem ilaçlardan hem de terapilerden yararlanılır. Bu hastalıkta kullanılan psikoterapiler şunlardır:
- Bireysel psikoterapi,
- Aile ile birlikte terapi,
- Grup terapisi,
- Bilişsel davranışçı terapi,
- Kişilerarası sosyal ritim terapisi.
Ayrıca bipolar bozuklukta duygu durumu düzenleyici ve antipsikotik ilaçlar tedavide verilir. Bunun nedeni, bazı bipolar bozukluklarda psikozun da eşlik etmesidir. Ayrıca kişi mani döneminde gerçeğe uygun olmayan düşünceler içinde olabilir.
Bipolar Bozukluk İlaçları
Duygudurumu etkileyen bu hastalıkta ilaç tedavisi uygulanır. Duygu durumu düzenleyen araçlar beyindeki bazı kimyasallardır. Duygu durum düzenleyici ilaçlar da beyindeki bu kimyasallar gibi hareket eder. Böylece bipolar bozuklukta daha dengeli bir duygu durum ortaya çıkar. Bu hastalıkta kullanılan ilaçlar,
- Olanzapine,
- Aripiprazole,
- Risperidon,
- Carbamazepine,
- Lamortigine,
- Topiramate,
- Oxcarbazepine ve Neurontin.
Önerilen İçerik: Majör Depresyon Nedir?