Yutma Fobisi Nedir?

Pozitif İçerik14 Mart 2022Son güncelleme: 20 Ağustos 2022

4 dakika okuma süresi

yutma fobisi nedir? — Yutma Fobisi Nedir?

Neler Okuyacaksınız --->

Yutma fobisi veya bir diğer ismi ile bilinen Fagofobi, nispeten nadir görülen bir fobi türüdür. Bazen boğulma korkusu (psödodisfaji) ile karıştırılır. Bu iki fobi arasındaki en büyük fark, yutma fobisi (fagofobisi) olanların yutma eyleminden korkması, boğulma korkusu (psödodisfajisi) olanların ise yutkunmanın boğulmaya yol açacağından korkmasıdır.

Her iki korku da bazen fizyolojik bir bozukluğun zor veya ağrılı yutmaya neden olduğu yutma güçlüğü (disfaji) ve ağrılı yutma (odinofaji) gibi tıbbi durumlarla karıştırılır.

Yutma Fobisinin Belirtileri Nelerdir?

Fagofobi yani yutma fobisi, en belirgin olanı gıdaları, sıvıları veya hapları yutma konusunda aşırı isteksizlik veya kaçınma olan bir dizi farklı semptoma neden olur.

Bu fobi türü, tedavi edilmez ise tehlikeli olur, çünkü bu durumdaki bir kişi günlerce yemek yemeyi ve içecek içmeyi bırakır. Bu durum da onları dehidrasyona, önemli kilo kaybı ve yetersiz beslenme riskiyle karşı karşıya bırakır.

Yutma Fobisinin diğer belirtileri ise şunlardır:

Yemeklerden önce aşırı kaygılanma,
Çok küçük veya ağız dolusu yemek,
Yemek sırasında yutmaya yardımcı olmak için sık sık içecek içmek,
Yutma düşüncesi ile oluşan aşırı endişe ve korku,
Yemek ile ilgili oluşan panik ataklar,
Kalp atışında hızlanma ve hızlı hızlı nefes alma,
Başkalarının önünde yeme veya içme konusunda isteksizlik veya kaçınma,
Yemek sırasında aşırı terlemek,
Yiyecekleri yutma ile ilgili kaygının bir kısmını hafifletmek için tamamen sıvı bir diyete geçmek,
Hızlı kilo kaybı.

Yutma Fobisi Neden Oluşur?

Yutma fobisi bir diğer ismi ile Fagofobinin oluşma nedeni tam olarak bilinmemektedir. Çocuklukta yaşanan deneyimler ve diğer altta yatan sağlık koşulları gibi karmaşık bir dizi faktörü içerir. Fobiler başkalarını izleyerek de öğrenilebilir niteliğe sahiptir. Örneğin, bir başkasının yutkunma sırasında acı veya utanç yaşadığını görmek, sizin de bu durumdan etkilenerek korkmanıza neden olur.

İlginizi Çekebilir: Klostrofobi Nedir?

1. Gıda Korkusu

Fagofobi ismi ile tanınan bu fobi türü, gıda ile ilgili diğer korkuları yaşayan insanlarda da ortaya çıkabilmektedir. Yiyecek fobileri, çabuk bozulan veya az pişirildiğinde tehlikeli olan yiyecekler gibi belirli yiyecek türlerinden korkmayı içerir. Gıda zehirlenmesine neden olabilecek yiyecekleri yeme konusunda sürekli endişe duymak da fagofobiye yol açar.

2. Yeme ile İlgili Olumsuz Deneyimler

Yutma fobisi gibi yiyecek veya içecek ile ilgili fobilerin ortak bir nedeni vardır. Yeme ile ilgili olumsuz deneyimler sonucunda bu tür fobiler oluşur. Fagofobi, her zaman olmasa da, yemek yerken yaşanan olumsuz bir deneyim tarafından tetikler. Örneğin, daha önce boğulma ile ilgili bir deneyim, fagofobiye ve potansiyel olarak yutma güçlüğüne yol açar. Bir trakeotomi gibi boğazı içeren ağrılı bir tıbbi prosedür de yutma konusunda endişeye neden olur.

3. Kaygı ve Gerginlik

Yutma fobisi, korkulan durumu gerçekten ortaya çıkarabilen birkaç fobiden biridir. Anksiyete ve gerginlik, boğaz kaslarının daralmasına neden olur ve bazılarına “boğazda bir yumru” gibi hissettirir. Yutmaktan korkanlar, çok endişeli olduklarında kendilerini fiziksel olarak bunu yapamayacak durumda bulurlar. Bu da korkuyu daha da kötüleştirir ve kırılması zor olan sürekli bir döngü yaratır.

Bu fobi türü, tanımlanan herhangi bir tetikleyicinin yokluğunda bile ortaya çıkan niteliktedir.

Yutma Fobisi Nasıl Teşhis Edilir?

Fagofobi, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabının beşinci baskısında özel bir fobidir. Özgül fobilerde mevcut olan gerçek tehlike, belirli bir nesne veya durumdan (bu durumda yutma) dolayı korkmayı içeren türlerdir.

Bu fobi türüne sahip olabileceğinize inanıyorsanız, doktorunuz bu fobi türüne özgü semptomların en az altı ay sürüp sürmediğini gözlemleyecektir. İlişkilerinizde veya kariyerinizde olduğu gibi hayatınızın diğer alanlarında aksamalara neden olacak kadar aşırı davranış değişikliğinin olup olmadığını belirlemek için ise sizinle konuşacaktır.

Doktorunuz ayrıca ağız kuruluğu, gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH), vücut dismorfisi veya globus histerik veya boğazda kronik bir yumru hissi gibi yutma sorunlarına yol açacak diğer tıbbi durumları da göz önüne alarak değerlendirme yapacaktır. Doktorunuz ayrıca yeme bozukluğu, yaygın anksiyete bozukluğu, panik atak, sosyal anksiyete bozukluğu gibi başka bir zihinsel sağlık durumunun var olup olmadığını ve belirtilerin sergilenip sergilenmediğini de inceleyecektir.

Yutma Fobisinin Tedavisi Var Mıdır?

Fagofobi, giderek daha kısıtlı yeme alışkanlıklarına ve ciddi vakalarda önemli sağlık sorunlarına yol açar. Bu durumla birlikte, belirli fobiler tedaviye yanıt vermektedir ve çeşitli seçenekler yutma fobisini tedavi etmek için umut vaat etmektedir.

1. Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel davranışçı terapi, olumsuz düşünce kalıplarınızı fark etmenize yardımcı olan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi yöntemi ile olumsuz düşüncelerinizi öğrenir, onlara meydan okur ve farklı davranışları benimsersiniz. Ayrıca, dikkatinizi dağıtmak gibi sıkıntıların üstesinden gelmenin yollarını da öğretir ve fagofobiyi anlamanıza yardımcı olacak psikoeğitimsel yönleri de içerir.

2. Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme

Bu tedavi yöntemi, yutarken hissettiğiniz sıkıntıyı azaltmak için tekrarlayan göz hareketleri veya elle dokunma gibi duyusal uyaranları kullanır.

3. Maruz Bırakma Terapisi

Maruz kalma terapisi, terapistinizin yardımı ve desteği ile kendinizi korkunuza yavaş yavaş maruz bırakmayı içerir. Tedavinin sonu ise yiyecek veya içecekleri yutmaya kadar ilerlemeyi içerir.

4. Hipnoterapi

Hipnoterapide terapistiniz, korkunuzun kökenine daha derinden odaklanmanızı sağlayan trans benzeri bir duruma girmenize yardımcı olur.

5. İlaç Tedavisi

Bazı ilaçlar tedavi sırasında kaygı seviyenizi düşürmenize yardımcı olur. Bunlar antidepresanları içerir.

Yutma fobisi ve ilgili bozuklukları ele alan bir tedavi planı geliştirmek için sizinle birlikte çalışacak bir terapist bulmanız en önemli faktörlerdendir. Bu fobi türünün tedavi planınızın özel ihtiyaçlarınızı karşılayacak şekilde tasarlanması gerekir. Bu durumdan dolayı sizi iyi tanıyan bir ruh sağlığı uzmanı ile ilişki içerisinde olmanız önemlidir. Tedavi sürecinde çok yardımcı olacaktır.

Yutma Fobisi ile Nasıl Başa Çıkılır?

Profesyonel yardım fagofobi için faydalı olsa da, stresin üstesinden kendi başınıza gelmenize yardımcı olacak başa çıkma tekniklerini de kullanabilirsiniz. Anksiyete nöbetleri sırasında boğaz kasları sıklıkla kasıldığından, başa çıkma stratejileri genellikle sakin kalmaya odaklanır.

1. Dikkat Dağıtıcı Şeyler Bulun

Bazı insanlar, yemek yerken TV izlemenin veya müzik dinlemenin, çiğnemeyi ve yutmayı daha az yoğun bir deneyim haline getiren hoş bir dikkat dağınıklığı sağladığını düşünmektedir.

2. Küçük Isırıklar Alın

Küçük ısırıklar veya küçük içecek yudumları yutmak, büyük porsiyonlardan daha kolay olabilmektedir.

3. Yiyecekleri İyice Çiğneyin

Yiyecekleri iyice çiğnemek yutmayı kolaylaştırır. Bu durum sonucunda da endişenizin bir kısmını hafifletmeye yardımcı olur.

4. Yumuşak Yiyecekler Yiyin

Yumuşak yiyecekler boğazınızı sert, cızırtılı yiyeceklerden daha az tahriş eder. Kişi, bu durum sonucunda da yutma ile ilgili herhangi bir korku durumu yaşamaz. En rahat yiyeceğiniz yiyecekleri bulmak için de deneme ve yanılma yönteminin kullanın.