8 Önemli Türk Kadın Ressam

Türk kadın ressamlarımız kültürümüz ve sanatımız için çok değerli yere sahiptir. Adları pek bilinmeyen kadın ressamlarımızın 8 tanesini sizler için listeledik.

1. Celile Hanım (1880-1956)

Kuşaktaşı olan diğer kadın ressamlar gibi o da resim çalışmalarında portreler üzerine yoğunlaştı. Arkadaşlarını ve akrabalarını resmetmeyi daha çok tercih etti, ayrıca pastel renklerin hâkim olduğu eserler yaptı. Aynı zamanda eserlerinde nü kadın temasına yoğun olarak yer vermiş ilk kadın ressamlardan biridir.

Paris’e gitti ve orada resimle ilgilendi. Paris’ten döndükten sonra kişisel sergiler açtı, karma sergilere katıldı. Dönemin en etkin kadım ressamları arasında yerini aldı. Hayatının son yıllarında görme yetisini kaybeden sanatçı, 1956 yılında Ankara’da vefat etti.

2. Mihri Müşfik Hanım (1886-1954)

Mihri Müşfik Hanım özellikle portreleriyle tanındı. Mustafa Kemal Atatürk ve Papa XV.Benedictus gibi tanınmış isimlerin portrelerini yaptı. Güzel Sanatlar Akademisi olan İnas (Kız) Sanayi Nefise Mektebi’nin ilk kadın yöneticisi oldu, birçok kadın ressamın yetişmesinde emeği geçti. Resme olan tutkusu sebebiyle bohem ve yoksul bir yaşam sürmüştür. Ayrıca, Türkiye’de ilk çağdaş resim çalışmalarını başlatan kadın ressam olarak tanınır.

Şiirleri resmetmenin yanı sıra şairlerin portrelerini de çizdi. 1915 yılında Tevfik Fikret’in ölümünden sonra, yüzünün kalıbını alarak heykelini yapmıştır. Bu, Türkiye’de yapılan ilk mask çalışması olarak tarihe geçmiştir. Günümüzde bu mask, Aşiyan Müzesi’nde sergilenmektedir.

Sanatçının 1988 yılına kadar yapılan araştırmalarda bilindiği kadarıyla Türkiye’de 32, İtalya’da 36, Fransa’da 23 ve Amerika’da 60’ı aşkın olmak üzere 150’e yakın eseri kayıt altına alınmıştır. Sayısı azımsanmayacak kadar eserinde de imzaya rastlanmamaktadır.

3. Aliye Berger (1903-1974)

Türkiye’nin ilk kazıma ve oyma gravür sanatçılarından biridir, ayrıca dışa vurumcu oyma baskıları ile tanınır.

Londra’da John Buckland Wright’in atölyesinde heykel ve gravür çalıştı. 1951’de Türkiye’ye geri dönerek 150 gravür ile ilk kişisel sergisini açmıştır.

Yapı Kredi Bankası’nın 1954’te İstanbul’da düzenlediği yarışmada yağlı boya çalışmasıyla birincilik ödülünü kazanmıştır. Sanatçı, sonraki yıl 2. Tahran Bienali’nde ikincilik ödülünü almıştır.

Aliye Berger çoğunlukla oyma baskı tekniklerinde yoğunlaşarak, buna yönelik eserler vermiştir. Yaşamı boyunca dünyanın farklı bölgelerinde on iki özel sergi açmış, ayrıca kırk sekiz karma sergiye katılmıştır. Ölümünden sonra eserleri defalarca sergilenmiştir. Sanatçının, Albertina Müzesi’nde üç, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde ise dört adet yapıtı sergilenmektedir. 117. yaş gününe özel Google tarafından doodle yapılarak hatırlanmıştır.

4. Müfide Kadri (1889-1912)

İlk Türk kadın ressamlardan biridir. Farklı okullarda öğretmenlik yapan sanatçı, Osmanlı İmparatorluğu’nda bilinen ilk profesyonel Müslüman kadın resim öğretmeni olmuştur. Ayrıca, Münih’te bir sergide altın madalya kazanarak Osmanlı İmparatorluğu’nun yurt dışındaki sergide resmi olarak temsil etmiş ve ödül kazanan ilk kadın sanatçısı olmuştur.

Resim yapmadığı zamanlarda sanatçı, müzikle uğraşıp besteler yapmıştır. Bunların dışında, II. Abdülhamit’in kızı Adile Sultan’a sarayda resim dersleri de vermiştir. Genç sanatçının vereme yakalanmasına rağmen, boyanın hastalığı üzerindeki olumsuz etkilerine aldırmadan resim yaptığı rivayet edilir.

Sanatçının İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde iki eseri bulunmaktadır. Bunlardan biri, 1907 yılında yaptığı “Sahilde Aşk”, diğeri ise tanınmış kadın ressam olan Güzin Duran’ın 13 yaşındaki portresidir.

5. Belkıs Mustafa (1896-1925)

Belkıs Mustafa güzel sanatlar okulundan 1917’de diploma alan ilk Türk kadını olmasıyla bilinmektedir. Başarılı ve yetenekli bir öğrenci olduğundan, mezun olduğu yıl Maarif Vekâleti tarafından Almanya’ya eğitim için gönderilmiştir. Berlin Güzel Sanatlar Akademisi resim bölümünü tamamlayarak dönemin önemli isimlerinden olan Lovis Corinth’in atölyesinde çalışmıştır.

İlerleyen dönemlerde Münih, Floransa, Amsterdam, Venedik ve Roma gibi şehirlerde Avrupa sanatını yakından incelemek için kalmıştır. Hollandalı Rembrandt’a karşı büyük ilgisi olmuştur.

1921’de Türkiye’ye geri dönerek, figüratif resimler ve çıplak bedenler üzerine yoğunlaştı. Galatasaray’da açılan sergilere etkin olarak katıldı. Bu yıllardaki eserleri ülkenin entelektüel kesimince beğeni toplayarak, teşvik edilmiştir. Ömrünün kısa sürmesinden dolayı az sayıda eser bırakabilmiştir. Sanatçının eserleri kardeşi tarafından muhafaza edilerek 1987’li yıllarda İstanbul’da sergilenmiştir.

6. Melek Celal Sofu (1896-1976)

İnas Sanayi-i Nefise Mektebi’ne konuk öğrenci olarak kabul edilmiştir. Burada Nazmi Ziya Bey’in atölyesinde çalışmıştır. Sonrasında ailesinin desteği ile Paris’e gidip Julian Akademisi’nde bir süre resim eğitimi almıştır.

Türk işlemeleri ve eski yazı ustaları hakkında yazdığı kitaplar onun sanat dünyasına yaptığı en büyük katkıdır. Ayrıca, Topkapı Müzesi hakkında Fransızca dilinde bir eser hazırlamıştır.

Polonyalı ressam ve heykeltıraş Bilinsky büstü, Moda’daki komşusu Saliha Cimcoz büstü ve oğlu Ziya Sofu büstü heykel alanında yaptığı çalışmalardan birkaçıdır. Melek Hanım pek çok karma sergiye katılmanın yanı sıra, 1964’te Münih’te kişisel bir sergi düzenlemiştir.

Sanatçı, çok değerli Türk işlemeleri koleksiyonuna da sahiptir. İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde ve Rezan Has Müzesi’nde eserleri bulunmaktadır.

7. Leyla Gamsız Sarptürk (1921-2010)

Sanatçı, Güzel Sanatlar Akademisi’nde eğitim almıştır. Ayrıca, Paris’te 1952 yılında Fernand Leger ve Andre Lhote atölyelerinde çalışmıştır. Leyla Gamsız, sosyal sorumluluk çalışmalarında da yer almıştır. 1947 yılında kurulan Onlar Grubu’nun kurucu üyelerindendir.

Sanatçının kendine özgü dili olması, eserlerinde Anadolu ile Batı sanatını harmanlaması onun Türk resim sanatının yenilikçi ressamlarından biri olmasını sağlamıştır. İyi bir eser ortaya çıkmayacaksa resim yapmanın anlamsız olduğunu savunan Gamsız, 2001’deki sergisinden sonra resim yapmayı bırakmıştır.

Leyla Gamsız’ın yaklaşık olarak 20 sergisi mevcuttur. Eserleri İstanbul’daki Resim ve Heykel Müzesi ve İstanbul Modern Sanat Müzesi’nde bulunan koleksiyonlar arasındadır. Bunun dışında sanatçı, 1964 ve 1967 yıllarında Akademi Ödülü’ne, 1987 yılında ise 11. Simavi Vakıf Görsel Sanatlar Ödülü’nün sahibi olmuştur.

8. Hale Asaf (1905-1938)

Hale Asaf, günümüze ulaşabilmiş olan manzara resimleri ve portre çalışmaları ile tanınmaktadır. Teyzesi olan Mihri Müşfik Hanım’dan ilk resim derslerini almıştır.

1921 yılında ailesi tarafından sanat eğitimi alması için Berlin’e gönderilmiştir. 1924’te Berlin’de yaptığı portreler ünlü sanat dergilerinde yayımlanınca ilk defa adı duyulmuş oldu. 1925 yılında Avrupa konkurunu kazandı, ayrıca bu sınavı kazanıp Avrupa’ya eğitime gönderilen ilk kadın sanatçı oldu.

1926 yılının yazında Galatasaray Sergileri’ne portreleriyle katılmıştır. Ayrıca sanatçı, Matisse ve Duffy gibi isimlerden özel dersler almıştır. 15 Nisan 1929’da Ankara Etnografya Müzesi’nde gerçekleştirilen I.Genç Ressamlar Sergisi’ne altı adet eseriyle katılmıştır.

Hale Asaf, 1929’da kurucuları arasında olduğu Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği’nin ilk kadın kurucu unvanını almıştır. Aynı yıl Müstakil İstanbul Türk Ocağı Sergisi’nde portreler ve Bursa manzaralarını sergilemiştir.

Yapılan bir araştırmada sanatçının 21 portre gerçekleştirdiği bulunmuştur, bunların 10’unun günümüze ulaştığı bilinmektedir.

Hemen Öğren: Dünyadaki En Pahalı Sanat Eserleri