İlya Repin’in Dikkat Çeken Tablosu: Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor
Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor (Ivan the Terrible Killing His Son) isimli tablo 1885’te İlya Repin tarafından yapılmıştır.
İlya Repin, gerçek insanları gerçek durumlarda tasvir etmede yetenekliydi. Ahlaki ve sosyal amaçlar için resim yapmayı tercih ederdi. Normalde tarihi eserleri veya şiddet içeren ve kan dökülenleri resmetmese de Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor önemli bir istisnadır. İlya Repin’in bu eseri, şiddeti ve kan dökülmesini reddetmek için yaptığına inanılıyor.
İlginizi Çekebilir: İlya Repin Kimdir?
İlya Repin‘in Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor tablosu, Rusya’nın en ünlü tablolarından biri olarak ve aynı zamanda en tartışmalı tablolarından biri olarak anılmaktadır.
Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor tablosu, 1913’te ve 2018’de olmak üzere toplamda iki kez tahrip edilmiştir. Günümüzde Moskova’daki Tretyakov Galerisi’nde sergilenmeye devam etmektedir.
Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor Tablosunun Hikayesi
Korkunç İvan, Moskova Büyük Prensi ve 1547-1584 yılları arasında Rusya’nın hükümdarıydı. Zeki, diplomatik ve Rusya’nın ortak nüfusu arasında popüler olmasına rağmen, karanlık bir tarafı olduğu biliniyordu. Yaşlılığında daha sık hale gelen öfkelere kapıldığı için öfkeli olmasıyla ünlüdür. Bu öfkelere kapıldığı anlardan birisi sırasında oğlu ve tahtın varisi İvan İvanoviç’i öldürdü.
1581’de Korkunç İvan, oğlu İvan’ın karısı Yelena Şeremateva’yı kıyafetlerinin uygun olmadığını düşündüğü için dövdü. Bu şiddetin düşüklere neden olduğu söyleniyor. Bu durum karşısında oğlu İvan, babasıyla yüzleşti. Bu yüzleşmede Korkunç İvan asasını savurdu ve yanlışlıkla oğlunun kafasını parçaladı. Ardından umutsuzca kan akışını durdurmaya çalıştı ama nafile. Yirmi yedi yaşındaki oğul İvan, tahtın tek aklı başında varisiydi. Bu olay Rusya tarihi için de önemliydi çünkü ulusu meşru varisi olmadan bıraktı. Bunun yerine, Korkunç İvan’ın uygun olmayan ve çocuğu olmayan orta oğlu Feodor tahta geçti. Feodor, mirasçı bırakmadı. Bu durum da 1598’den 1613’e kadar Karışıklık Dönemine yol açtı.
Tarihçilere göre genç adamın ölümünün ardındaki nedeni netleştirecek bir kanıtı yok ancak kısmen İlya Repin’in ünlü tablosu sayesinde çoğu insan, babasının sorumlu olduğunu düşünüyor.
Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor Tablosuna Ne İlham Verdi?
İlya Repin anılarında şöyle söylemiştir:
“Talihsizlikler, ölüm, cinayetler ve kanın belli bir çekim gücü vardır. O zamanlar, Avrupa’daki tüm sergilerde çok sayıda kanlı tablo vardı. Bu kanlı olaylardan etkilenmiş olmalıyım çünkü eve gelir gelmez hemen İvan ve oğlunun olay mahallini çalışmaya başladım. Ve kan tasviri, sonunda büyük bir başarı elde etti.”
Bu yaratma süreci İlya Repin’e zarar verdi. “Resim yaptım-aceleyle, acı çektim, şüphelendim, daha önce yapılmış olanı düzenledim ve yeniden düzenledim, hayal kırıklığı içinde tabloyu sakladım, sonra çıkardım ve tekrar üzerinde uğraştım. Bazen korkuya kapıldım… Arkadaşlarım da bu izlenimi resimden aldılar. Ama bir şey beni bu tabloyu bitirmeye itti.” demiştir.
Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor Tablosunun Yapılış Hikayesi
Resim fikri, dönemin kana susamış olaylarına tepki olarak despotizme karşı öfkeli bir protesto şeklinde ortaya çıktı. İlya Repin anılarında, tabloyu 1881’de Çar II. Aleksander’ın öldürülmesinden, Nikolai Rimsky-Korsakov’un müziğinden ve 1883’te tanık olduğu boğa güreşlerinden ilham aldığını söyledi. Ayrıca Repin, tablo hakkında düşünmeye II. Aleksander’ın kanlı suikastının yapıldığı yıl olan 1881’de başladı.
Resmin başlığının bir versiyonu Oğlunu Öldüren Korkunç İvan olsa da eser Korkunç İvan’ın ölümcül bir darbe indirdiğini değil; Çar’ın Çareviç’i kollarında tutan yüzü bir korku ve umutsuzluk maskesini tasvir ediyor. Oğlunun kafasından akan kanı durdurmaya çalışıyor.
İlya Repin’in eskizleri ile son çalışması arasındaki farklar, Çar’ın Çareviç’e yapılan saldırıdan uzaklaştığını gösteriyor. İlk versiyonlarda Korkunç İvan, darbeyi vermek için kullanılan asayı tutuyor ancak alet tamamlanmış işin dışında bırakılıyor.
Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor tablosu, gösterilen duyguların gücü ve “şiddetin kanlı temsili” ile rahatsız edicidir. İlya Repin daha sonra onu boyadığı zaman hakkında, “O yıl bir kan izi gibi geçti… Herkesin aklında korkunç sahneler vardı.” demiştir.
İlya Repin, tamamlanan resmi 1885’te arkadaşlarına karışık bir tepkiyle gösterdi. Bazıları başarısını övdü; bazıları ise tarihsel doğruluğuna meydan okudu. İlya Repin onu patronu Pavel Tretyakov’a sattı.
Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor Tablosunun Detayları
Korkunç İvan, tarih boyunca çeşitli sanatçılar tarafından birçok kez tasvir edilmiştir. Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor tablosu ise İlya Repin’in tasviridir.
Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor tablosu, korkunç kökenlerine rağmen oldukça güzel bir tablodur. Tablonun arkasındaki hikâye tam olarak bilinmese bile neler olduğunu gösteren ipuçları tabloda gizlidir.
- Yerde bariz silah olarak asa ön planda görülüyor.
- Siyahlı Korkunç İvan’ın, pembemsi cüppeli genç adam oğul İvan’ı öldürdüğü açık.
- Halı yamuk olduğu ve arka planda bazı mobilyalar devrilmiş olması bir tür çatışma yaşandığını göstermektedir.
- Resmin güzelliği birçok ayrıntıda bulunabilir. Genç Ivan’ın giydiği halıda ve ayakkabılarda çok fazla detay var.
- Korkunç İvan’ın yüzündeki duygu da çok belirgin. Korku dolu bir bakış ve yaptığı şeyin yürek parçalayıcı bir farkındalığı var. Duygusu, öldürülen oğlunun yüzündeki ifade eksikliğiyle yan yana.
Korkunç İvan’a üzüldüğünüz için resim karışık duygular uyandırabilir ama aynı zamanda onun katil olduğunu da anlarsınız. Oldukça şaşırtıcı bir sanat eseri ve İlya Repin’in portföyündeki birçok harika sanat eserinden sadece biri.
Korkunç İvan Oğlunu Öldürüyor Tablosu Hakkındaki Tartışmalar
Resim tamamlanır tamamlanmaz tartışmalara yol açmıştır. III. Alexander, tuvalin hayranı değildi bu yüzden 1885’te onu kamuoyundan yasakladı. Bu, Rusya’da ilk kez yapıldı. Ancak üç ay sonra yasak kaldırıldı ve tabloyu İlya Repin’den satın alan Pavel Tretyakov tekrar sergilemeye başladı.
Tablo bugüne kadar iki kez vandalların hedefi oldu. İlk kez 1913’te, Eski Müminlerin ailesinden, varlıklı bir ikon ressamı olan 29 yaşındaki Abram Balashov, tuvalin İvan ve oğlunun yüzlerini gösteren kısmını bıçaklayarak üç kişiyi bıçakladı. Bunu yaparken haykırdı: “Yeter can, yeter kan!” Olayı öğrendikten sonra, Tretyakov’un galeri küratörü Georgy Khruslov bir trenin altına atlayarak kendi canına kıydı. Canına kıymasının nedeni: Personelinin tabloyu güvende tutamamasından dolayı utanmasından.
O sırada 68 yaşındaki İlya Repin, resmi kurtarabileceğinden emin değildi. Ancak sonunda onu restore etmeyi başardı. Balashov suçundan dolayı hapse gönderilmedi, bunun yerine akıl hastası ilan edildi ve akıl hastanesine yatırıldı. Ancak çok geçmeden nüfuzlu babasının isteği üzerine serbest bırakıldı.
2013 yılında Ortodoks Hristiyan aktivistler tarafından Rus kültür bakanlığına açık bir mektup gönderildi. Mektupta, tarihin doğru olmayan, çarpıtılmış bir görünümünü sunduğu için resmin Ruslar için saldırgan olduğu iddia edildi. Mektup, Rusya Kültür Bakanından tabloyu halka açık sergiden kaldırmasını istedi. Tretyakov Galerisi müdürü bu isteğe itiraz etti.
İlginizi Çekebilir: Picasso’nun Ünlü Tablosu: Guernica