Çoğumuzun evinde evcil hayvan olarak isimlendirilen ama bizim gibi hayvan sevenler için onların sadık bir dost olarak adlandırdığımız bir dostumuz vardır. Bu sadık dostlarımız ile beraber yaşadıkça farkına varacaksınız ki hayatınızın adeta merkezi haline gelmiş olarak göreceksiniz. Bizi yeri geldiğinde en iyi ve yeri geldiğinde en kötü halimizde gören sadık dostlarımız olarak bilinen evcil hayvanlarımız, günlük bakım ve ilgi karşılığında bize sadece basit bir sevgi gösterisi sergilerler. Sadık dostlarımız yani evcil hayvanlarımız ile aramızda kendiliğinden var olan bu bağ o kadar özeldir ki, hastalık, kayıp ya da ölüm ile sonuçlandığında yıkıcı bir hal alabiliyor.
Yeri geldiğinde bir sevinç veya bir keder arkadaşı olan evcil hayvanlarımızın kaybı ile sonuçlanan durumlarda ünlü evcil hayvan koçu olan Christina Disla, “İnsanların evcil hayvanlarını kaybetmenin hayatlarındaki bir insandan bile daha yürekten hissedildiğini söylediklerini günlük olarak duymaktayım” insan kayıplarını birebir gören birisi olarak bu yorumu yapmıştır. Gelişmiş ülke çapında bir veteriner bakımevi ağı ise “Bu gibi durumlarla karşılaşıldıktan sonra böyle bir acının hissedilmesi, evcil hayvanlarımızın gerçekten öz kimliğimizin ve günlük rutinimizin bir parçası olduğu gerçeğiyle ilgili bir durumdur.” yorumunu yapmıştır.
İlginizi Çekebilir: En Bilinen 10 Tek Eşli Hayvan
Bu nedenle, görünüşte olumlu olan hangi teselli sözlerinin aslında yarardan çok zarara yol açtığını ve evcil hayvan hastalığı veya kaybı yaşayan birini tanıdığınızda bunun yerine ne yapmanız ve söylemeniz gerektiğini bilmek önemlidir. İşte dikkat etmeniz gereken en büyük yanlışları beraberinde getiren sözlerden bazıları:
1. ‘Sadece Bir Kedi’ veya ‘Sadece Bir Köpek’ Gibi Sözler
Pek çok insan için evcil hayvan ailenin üyelerinden biridir ve evcil hayvanlarının kayıpları, bazı insan kayıplarından daha derinden hissedilebilir niteliktedir.
Bir evcil hayvanın kaybı ile uğraşan müşterilerle çalışan New York City merkezli bir psikoterapist olan Jennifer Breslow, “Kaybı ‘en azından bir kedi’ veya ‘sadece bir köpek’ olarak acıyı en aza indirmeye çalışırken farkında olmadan acısı olan bir bireyin önem verdiği bir canlıyı gerçekten küçümseyici belirtilerdir” demiştir.
2. ‘En Azından Ona İyi Bir Hayat Verdin.’ Gibi Cümleler
Breslow, “İlk bakışta kulağa hoş gelse de ve muhtemelen doğru bir cümle olsa da, bu tür ifadeler genellikle birinin acısını gidermeye çalışmak için iyi niyetli bir niyetle söylenen cümlelerdir” demiştir.
Gerçek şu ki, acı verici kayıp duygularından kaçınmanın bir yolu yoktur ve yas tutan bir evcil hayvan sahibinin en çok ihtiyaç duyduğu şey, duygularını hissetmek ve etrafındaki insanların bunun ne kadar acıttığını kabul etmesini sağlamaktır. Bu durumdan ötürü siz iyi niyetli bir şekilde bu cümleleri kursanız bile karşınızdaki acılı birey sizin bu niyetinizi kötü algılayabilir. Onlar için bu cümle ‘daha iyisini yapabilirdim’ gibi olumsuz düşünleri doğurarak daha çok acı çekici bir duruma sokabilir.
3. ‘Başka Bir Evcil Hayvan Alabilirsin.’
Evcil hayvanını kaybetmiş insanlar, bunun insanların rahatlatıcı olacağını düşündükleri en yaygın yorum türlerinden biri olduğunu, ancak “bıçak gibi vurulduğunu” söylemişlerdir, çünkü yeni bir evcil hayvan, kaybedilen evcil hayvanın asla ama asla yerini alamayacaktır. Herhangi bir yakınınızı kaybettiğinizde onun yerine bir insan hayatınıza girse bile kaybettiğiniz insanın hal ve hareketlerini hayatınıza yeni giren insanda ararsınız fakat farkına varırsınız ki gidenin yerini gelen asla ama asla dolduramamıştır. Bu durumdan dolayı evcil hayvanının üzüntüsünü ve kederini yaşayan insanlara karşı böyle cümleler onların kederlerine ortak olduğunuzu gösteremez ve onları rahatlatamaz.
4. ‘Hayat Devam Ediyor’ Gibi Klişeler
Evcil hayvanını kaybetmiş bir bireyin duyduğu en klişe cümlelerden birisi de bu cümledir. Bu cümle ilk bakışta olumlu ve yarayı saracak biçimde gözükse de acılı bir sahibin acısına ortak olmadığınızı gösterir. Bu şekilde gözükmeyi ne siz istersiniz ne de karşınızda kaybından ötürü büyük bir üzüntü ve keder yaşayan kişi. Bu gibi durumlara girmemek için acılı ve kederli olan bireye olduğunca nazik ve bu gibi klişelerden uzak bir şekilde yaklaşın ki sizin onu anladığını hissetsin.
İlginizi Çekebilir: Yumurta Sivilce Yapar Mı? Sivilce Yapan 5 Besin Grubu
5. “Ona Bunca Yıl Sahip Olduğunuz İçin Şanslı Sayılırsınız.”
Bir evcil hayvan sahibi yas tutarken, bir evcil hayvanın trajik ölümünün parlak tarafı hakkında açıklamalar yapmak onun üzüntüsüne ve kederine asla yardımcı olmaz.
Örneğin, bir kişinin evcil hayvanı ile uzun yıllar birlikte olduğu için şanslı olduğunu söylemek, bir kişinin kederinin ve acısının, evcil hayvanı ile daha uzun bir süre beraber ise, bu bağlantının bir evcil hayvan için olduğu kadar güçlü olabileceği durumlarda daha geçerli olduğu anlamına gelir gibi olsa da 15 yaşına kadar yaşayan biri için olsun en azından seninle 5 yıl yaşadı demek gibi aynı acı duygusunu hissettirir.
6. ‘En İyi Seçim Bu Muydu?’ ‘Belki de yapmalıydın…’ Gibi Cümleler
Bir evcil hayvan evinden kaçtığında ve kaybolduğunda, evcil hayvan sahipleri genellikle açık bırakılan kapı veya açık bırakılan bir pencere yüzünden aşırı derecede kendinden şüphe duyma ve suçluluk duygularıyla mücadele eder.
Suçluluk, yaşanan bu kederin büyük bir parçasıdır. Bir hayvan kayboldu: ‘Kapıyı neden kilitlemedim?’ ‘Neden tutmadım? Bu tasma yeterince sıkı mı?’ Böyle durumlarda kendimizi her şeyden çok kötüleme, kötü hissettirme eğilimindeyiz.
Bir evcil hayvan sahibini daha iyisini yapabileceklerini veya daha dikkatli olmalarını dava ederek veya stratejiler belirleyerek daha da kötü hissettirmeyin. Daha nazik, daha şefkatli bir hatırlatma, kazaların olduğunu kabul etmek ve bu durumun sonucunu farklı kılmak için bir şey yapılabilseydi, yapılabilecekleri belirtmektir.
Genel olarak konuşmadan önce, söyleyeceğiniz şeyin sizin için mi yoksa yardım etmeye çalıştığınız kişi için mi olduğunu düşünün. Büyük bir üzüntü ve keder içinde olan bir evcil hayvan sahibini yargılamanın evcil hayvan sahibinin sizden uzaklaşmasına ve sizin onun için iyi gelmediğini hissettirmesine neden olmaktadır. Bu durumdan dolayı karşınızdaki kişinin kendisini yeterince kayıptan dolayı kendini suçladığını unutmayın.
İlginizi Çekebilir: Türkiye’de Bungee Jumping Yapabileceğiniz 9 Yer
7. ‘Birlikte Geçirdiğiniz Zaman İçin Şükret.’
Kişinin üzgün olduğu kısımlar yerine evcil hayvanı hakkında hissetmesi gereken minnettarlığa odaklanma dürtüsüne bu gibi durumlarda direnin. Birinin kendini daha iyi hissetmesine yardımcı olmak ve kayıp üzerinde olumlu bir dönüş almak kulağa hoş gelse de ancak sevdiğiniz birini kaybettiğinizde olumlu bir dönüşün olmadığını hepimiz çok iyi biliyoruz.
Pandemi döneminde, daha fazla insan evden çalışırken, birisinin “En azından pandemi sırasında evcil hayvanın ile çok zaman geçirmeniz gerekti ve geçirdiğin zamanlara şükret” demenin yararlı olduğunu düşünmek güzel bir düşünce gibi dursa da aslında değildir. Bu düşüncenin evcil hayvana sahip olan kişiye gönderdiği mesaj ise “pandemide iyi zaman geçirdiği ve bu zaman için şükretmesi gerektiği” gibi görünse de “daha iyi zamanlar geçirebilirdim” düşüncesi bu düşünceye oranla daha ağır basmaktadır.
8. ‘En Azından Artık Acı Çekmiyor.’ Cümlesi
Evcil hayvanının bir zaman hastalık çekmesi ve bu hastalık sonucu kaybı için söylenecek güzel bir cümle gibi görünen başka bir ifade olduğunu, ancak “evcil hayvan artık acı çekmediği için keder ve acının bir şekilde azaltılması gerektiği” gibi düşünülse de bu cümle hakkında düşünülenler oldukça farklıdır.
“Keşke acını dindirecek bir şey söyleyebilseydim ama yapamayacağımı biliyorum” gibi bir şey söylemek çok daha etkili bir cümledir. “Bir evcil hayvana veda etmek çok zor. Senin için buradayım” gibi cümleler, “Acıyı ortadan kaldırmak istemek doğal bir içgüdüdür, ancak her türlü kayıpta, zor duygularla birlikte olmak ve bunları hissetme iznine sahip olmak, bir kabul ve şifa yerine ulaşmanın tek yoludur.” gibi başka bir cümleler böyle iyi gibi görünen aslında çok daha can acıtan cümlelere oranla daha fazla olmalıdır.
Evcil hayvan sahibinin duygularını görmezden gelerek geçersiz kılmak yerine, onların yanında olun.
Üzgün olduğunuzu ve bunun zor bir durum olduğunu onaylayın.
“Bu çok zor olmalı” veya “Bunun üstesinden gelmek için çok şey var” gibi kelimeleri doğru bir şekilde kullanmak, onların kederlerini doğrulamaya ve onların yanında olmak istediğinizi ifade etmeye yardımcı olabilir. Eğer cümleler ile yetinmeyip herhangi bir eylem ile onların yanında olduğunuzu hissetmek istiyorsanız, tıpkı bir insanı kaybettiğimizde geleneksel olarak yapıldığı gibi, o kişiye bir yemek getirmeyi deneyebilirsiniz.
Yas tutmanın düzenli veya doğrusal bir zaman çizelgesini takip etmediğini kabul edin. Bu kayıp haberini aldığınız anın hemen sonrasında orada olun.
Evcil hayvanını kaybeden bir yakınınıza destek olmak istiyorsanız, evcil hayvan trajedisi meydana geldikten sonraki haftalar ve aylarda da onun yanında olmaya devam edin.
