Monitör Nedir? Ne İşe Yarar?

Şevval Dursun7 Temmuz 2021Son güncelleme: 7 Temmuz 2021

5 dakika okuma süresi

monitör nedir ne i̇şe yarar — Monitör Nedir Ne İşe Yarar

Neler Okuyacaksınız --->

Monitör, video görüntüleme terminali (VDT) veya video görüntüleme birimi (VDU) olarak da bilinen elektronik bir çıkış aygıtıdır. Bağlı bir bilgisayar tarafından video kartı aracılığıyla oluşturulan resim, metin, video ve grafik bilgilerini görüntülemek için kullanılır. Neredeyse bir TV gibi olmasına rağmen monitörün çözünürlüğü bir TV’den çok daha yüksektir.

Bir masaüstü bilgisayarda monitör, bir kablo aracılığıyla bilgisayarın video kartı veya ana kartındaki bir bağlantı noktasına bağlanır. Monitör, ana bilgisayar kasasının dışında yer alsa da, sistemin önemli bir parçasıdır. Özellikle bir masaüstü sisteminde, monitör ile gerçek bilgisayar arasında ayrım yapmak önemlidir. Bilgisayara bağlı bir monitörü kapatmak, bileşenleri (sabit sürücü ve video kartı gibi) bilgisayar kasası içinde bulunan gerçek bilgisayarı kapatmakla aynı şey değildir.

Monitörler, dizüstü bilgisayarlar, tabletler, notebooklar ve hepsi bir arada masaüstü makinelerde bilgisayarın bir parçası olarak yerleşiktir. Ancak, mevcut monitörünüzden yükseltme yapmak veya çoklu monitör kurulumunu yapılandırmak istiyorsanız ayrıca bir tane satın alabilirsiniz.

İlk monitörler, bir floresan ekran ve Katot Işın Tüpü (CRT) kullanılarak üretildi. Bu sebeple de monitörler daha ağır ve büyük halde hatta masada da çok daha fazla yer kaplayacak şekildeydi. Günümüzdeki tüm monitörler, genellikle LED’lerle arkadan aydınlatmalı düz panel ekran teknolojisi kullanılarak üretilir. Bu modern monitörler, eski CRT ekranlara kıyasla daha hafiftir ve masada daha az yer kaplar.

İlginizi çekebilir: Bilgisayar Nasıl Toplanır? Bilgisayar Toplanırken Nelere Dikkat Edilmeli?

Monitörlerin Tarihçesi

1964’te Uniscope 300 makinesi, gerçek bir bilgisayar monitörü olmayan yerleşik bir CRT ekranı içeriyordu.
Johnson, 1965 yılında dokunmatik ekran teknolojisini icat etti.
1 Mart 1973’te, ilk bilgisayar monitörüne sahip Xerox Alto bilgisayar tanıtıldı. Bu monitör tek renkli bir ekran içeriyordu ve CRT teknolojisini kullanıyordu.
1975’te George Samuel Hurst, 1982’den önce kullanılmasına rağmen ilk dirençli dokunmatik ekranı tanıttı.
1976’da Apple I ve Sol-20 bilgisayar sistemleri tanıtıldı. Bu sistemler, bilgisayar monitöründe bir video ekranı çalıştırmalarına izin veren yerleşik bir video bağlantı noktasına sahipti.
1977’de James P. Mitchell LED ekran teknolojisini icat etti. Ancak 30 yıl sonra bile bu monitörler piyasada kolayca satın alınamadı.
Haziran 1977’de Apple II piyasaya sürüldü ve bir CRT monitörde renkli görüntülemeye izin verdi.
1987’de IBM, ilk VGA monitör olan IBM 8513’ü piyasaya sürdü.
1989’da VESA, bilgisayarların görüntülenmesi için SVGA standardını tanımladı.
1980’lerin sonlarında, renkli CRT monitörleri 1024 x 768 çözünürlüklü ekranı destekleyebiliyordu.
Eizo Nanao, masaüstü bilgisayarlar için ilk LCD monitör olan Eizo L66’yı üretti ve 1990’ların ortalarında piyasaya sürdü.
1997 yılında IBM, Viewsonic ve Apple tarafından CRT monitörlerden daha iyi kalite ve çözünürlük sağlayan renkli LCD monitörler geliştirilmeye başlandı.
1998’de masaüstü bilgisayarlar için renkli LCD monitörler Apple tarafından üretildi.
Daha sonra 2003 yılında, CRT monitörler ilk kez LCD monitörlerden daha fazla satar. 2007 yılına kadar, CRT monitörler sürekli olarak LCD monitörlere göre daha fazla satıldı, bu nedenle daha popüler bilgisayar monitörü haline geldiler.
2006’da Jeff Han, TED’de ilk arayüzsüz, dokunmatik tabanlı monitörü piyasaya sürdü.
2009 yılında, LED monitör MultiSync EA222WMe, NEC şirketi tarafından piyasaya sürüldü. NEC tarafından piyasaya sürülen ilk monitördü.
AMD ve Intel, Aralık 2010’da VGA desteğini sonlandırdıklarını duyurdular.
2017 yılında dokunmatik ekranlı LCD monitörler fiyatlarını düşürmeye başlayınca müşteriler için daha uygun fiyatlı hale geldi.

Monitör Çeşitleri

1- Katot Işın Tüpü (CRT) Monitörleri

İlk monitörlerde kullanılan bir teknolojidir. Ekranda bir görüntü oluşturmak için bir elektron ışını kullanır. Ekranın içinde bir elektron ışını ateşleyen tabancalardan oluşur. Elektron ışınları tekrar tekrar ekranın yüzeyine çarpar. Bu tabancalar, RGB (Kırmızı, Yeşil, Mavi) renklerinin üretilmesinden sorumludur ve bu üç rengin birleştirilmesiyle daha başka renkler oluşturulabilir. Günümüzün Düz Panel Monitörleri, CRT monitörlerin yerini almaktadır.

2- Düz Panel Monitörler

Bu tür monitörler hafiftir ve daha az yer kaplar. CRT monitörlere kıyasla daha az güç tüketirler. Bu monitörler zararlı radyasyon sağlamadıkları için daha etkilidir. Bu monitörler CRT’lerden daha pahalıdır. Düz panel monitörler, PDA, dizüstü bilgisayarlar ve cep telefonlarında kullanılır. Bu monitörler 15″, 17″, 18″ & 19″ ve daha fazlası gibi çeşitli boyutlarda mevcuttur. Düz panel monitör ekranları iki tür teknolojiyi kullanır:

Sıvı Kristal Ekran:

LCD (Sıvı kristal ekran) ekran, sıvı kristal olarak bilinen bir madde içerir. Bu maddenin parçacıkları, ekranların arka tarafında bulunan ışığın bir görüntü veya blok oluşturmasını sağlayacak şekilde hizalanır. Likit kristal ekran, CRT ekrana kıyasla net bir görüntü sunar ve daha az radyasyon yayar. Ayrıca, bir CRT ekrana göre daha az güç tüketir ve daha az yer kaplar.

Gaz Plazma Ekranı:

Bu ekran, 2 cam levha arasında bir gaz tabakası kullanan gaz plazma teknolojisini kullanır. Voltaj uygulandığında, gaz ultraviyole ışık yayar. Bu ultraviyole ışık ile ekrandaki pikseller parlayarak bir görüntü oluşturur. Bu ekranlar 150 inçe kadar farklı boyutlarda mevcuttur. LCD monitöre göre daha etkili renkler sunsa da daha pahalıdır. Bu yüzden daha az kullanılır.

3- Dokunmatik Ekran Monitörleri

Bu monitörler aynı zamanda bir giriş aygıtı olarak da bilinir. Kullanıcıların fare veya klavye kullanmak yerine parmak veya ekran kalemi kullanarak bilgisayarla etkileşim kurmasını sağlar. Kullanıcılar ekrana parmaklarıyla dokunduklarında bir olay meydana gelir ve bunu işlenmek üzere kontrolöre iletir. Bu tür ekranlar, kullanıcıların bilgisayarla etkileşime girmesine yardımcı olan resimler veya kelimeler içerir. Ekranda sunulan menülere veya simgelere dokunarak kullanıcılardan girdi alır.

Dokunmatik ekranlı monitörlerin farklı türleri vardır; üç yaygın tip aşağıda verilmiştir:

Dirençli Dokunmatik Ekran:

Genellikle bu ekran, elektriksel olarak iletken ve dirençli ince bir metal tabakası içerir. Dokunmaya basıldığında, kontrolöre gönderilen elektrik akımında bir değişiklik meydana gelir. Günümüzde bu ekranlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu monitörler sıvılardan veya tozdan etkilenmediklerinden daha güvenilirdir.

Yüzey Dalgası Dokunmatik Ekranlar:

Bu monitörler, girişi ultrasonik dalgalar aracılığıyla işler. Bir kullanıcı ekrana dokunduğunda, dalga bilgisayar tarafından işlenir ve emilir. Su veya tozdan zarar görebilecekleri için daha az güvenilirdir.

Kapasitif Dokunmatik Ekran:

Bu ekran, elektrik yüklü bir malzemeye sahip bir kapak içerir. Bu malzeme akımı sürekli olarak ekranın üzerinden akar. Esas olarak bir kalemden ziyade parmak tarafından kullanılır. Bu monitörler daha iyi netlik içerir ve tozdan zarar görmez. Günümüzde kapasitif dokunmatik ekran daha çok akıllı telefonlarda kullanılmaktadır.

Biliyor musunuz? Telefon Nasıl Seçilir? Telefon Alırken Nelere Dikkat Edilmeli? 4 Adımda Telefon Seçmek

4- LED Monitörler

Işık yayan diyot ekranı anlamına gelen düz ekran bilgisayar monitörüdür. Hafiftir ve derinliği düşüktür. Işık kaynağı olarak bir LED paneli kullanır. Günümüzde, dizüstü bilgisayar ekranları, cep telefonları, TV’ler, bilgisayar monitörleri, tabletler ve daha fazlası gibi hem büyük hem de küçük cihazlarda çok sayıda elektronik cihaz LED ekranlar kullanmaktadır.

5- OLED Monitörler

LCD ekrana kıyasla daha verimli, daha parlak, daha ince ve daha iyi yenileme hızları özelliği ve kontrastı olan yeni bir düz ışık yayan ekran teknolojisidir. İki iletken arasına bir dizi organik ince filmin yerleştirilmesinden oluşur. Bu ekranlar, yayıcı ekranlar oldukları için arkadan aydınlatmaya ihtiyaç duymazlar. Ayrıca, tabletlerde ve ileri teknoloji akıllı telefonlarda kullanılan ve şimdiye kadarki en iyi görüntü kalitesi sağlar. Bu monitörler günümüzde dizüstü bilgisayarlarda, TV’lerde, cep telefonlarında, dijital kameralarda, tabletlerde, VR kulaklıklarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

6- DLP Monitörleri

DLP, Texas Instruments tarafından geliştirilen Dijital Işık İşleme anlamına gelir. Bir monitörden alınan görüntüleri büyük bir ekrana yansıtarak sunumlar için kullanılan bir teknolojidir. DLP’yi geliştirmeden önce, bilgisayar projeksiyon sistemlerinin çoğu, LCD teknolojisine dayalı oldukları için soluk ve bulanık görüntüler üretiyordu. DLP teknolojisi, özel bir tür mikroçip üzerine yerleştirilmiş küçük bir ayna olan dijital bir mikro ayna cihazı kullanır.

Projeksiyon Cihazı Nedir? Ne İçin Kullanılır? Hemen Öğren.

7- TFT Monitörler

İnce film transistör anlamına gelen bir tür LCD düz panel ekrandır. TFT monitörlerde tüm pikseller bir ila dört transistör yardımıyla kontrol edilir. Yüksek kaliteli düz panel LCD’ler bu transistörleri kullanır. TFT tabanlı monitörler tüm düz panel tekniklerinin daha iyi çözünürlüğünü sağlasa da, bunlar oldukça pahalıdır. İnce film transistör (TFT) teknolojisini kullanan LCD’ler, aktif matris ekranlar olarak bilinir. Aktif matris ekranlar, eski pasif matris ekranlara kıyasla daha yüksek kalite sunar.