Psikotik Depresyon Nedir?

Majör depresyon kendi başına zayıflatıcı etkiye sahip olmakla beraber bireylerde korkutucu bir etki yaratmaktadır. Ancak bazı bireylerde, sanrılar ve halüsinasyonlar içeren anormal algılarla karakterize geçici bir zihinsel durum olan psikoz ile birlikte ortaya çıkar. Ortaya çıkan bu psikoz majör depresyona eşlik ettiğinde, buna psikotik depresyon veya psikozlu depresyon adı verilir. Depresyon teşhisi konan kişilerin neredeyse %14 ile yaklaşık %50’sinin psikotik depresyona sahip olduğu uzmanlar tarafından tahmin edilmektedir. Geriatrik hastalar ise bu depresyon türüne diğerlerine oranla daha yatkındır.

Psikotik Depresyon Nedir?

Psikotik depresyon, uzmanların başlangıçta yaptığı çalışmalara göre majör depresyonun ciddiyetini ve sürekliliğini sağlayan ve majör depresyonun bir diğer ucu olarak kabul edilmiştir. Daha sonraki yapılan çalışmalar sonucunda ise, psikozun değişen şiddette duygu ve durum bozukluklarına eşlik edebilen bağımsız bir özelliğe sahip olduğu gösterilmiştir. Şiddetli duygu ve durum içerikli sanrılar ve halüsinasyonların bu depresyon türünün seyri ve tedavi yanıtı üzerindeki etkisi hakkında çok şey öğrenilmiştir. Bu bilgiler ışığında yapılan bir başka çalışmalar sonucunda ise kısa süreli veya hafif psikoz, duygu ve durumdan uyumsuz özellikleri veya travmatik deneyimleri yansıtan psikotik semptomlar hakkında daha az şey bilindiğini ortaya çıkarılmıştır.

Psikotik tek kutuplu depresyonun akut tedavisi genellikle antidepresan, antipsikotik ilaç veya elektrokonvülsif tedavinin kombinasyonunu içermektedir. Unipolar psikotik depresyonun idame tedavisi ile psikotik bipolar bozukluğun akut ve kronik tedavisi hakkında ise yeterli bir bilgi bulunmamaktadır. Bu nedenle hangi psikotik depresyon türüne sahip olunduğu bilgisi ise klinik deneyimine dayanılmaktadır.

İlginizi çekebilir: Majör Depresyon Nedir?

Psikotik Depresyon Belirtileri Nelerdir?

Bu psikotik bozukluğun semptomları kişiden kişiye farklılıklar gösterdiği gibi hafif ile şiddetli olmak üzere iki farklı düzeye de sahiptir. Bu depresyon türünün tanısı için semptomların en az iki hafta sürmesi gerekmektedir. Ayrıca kişinin depresyon öncesi davranışları ile depresyon durumundaki davranışları arasındaki farklılıkların da belirli bir ölçüde olması gerekmektedir.

Bu belirtiler şu durumları içerebilir:

• Kalıcı üzüntü durumu
• Umutsuzluk duyguları
• Sürekli devam eden değersizlik hissi
• Her durumda kendini suçlama yani suçluluk hissi
• Kişinin bir zamanlar zevk aldığı etkinliklere karşı ilgisizlik veya zevksizlik durumu
• Ani bir şekilde sinirlenme
• Baş ağrısı, karın ağrısı gibi ağrıların uzun süreli olması
• Cinsel işlev bozukluğu gibi fiziksel sorunlar
• İştahta meydana gelen değişiklikler (kilo kaybına veya kilo alımına neden olabilir)
• Çok fazla veya çok az uyumak gibi uykuda meydana gelen değişiklikler
• Düşük enerji durumu veya sürekli yorgunluk
• Hareketsiz oturma, elleri sıkmada zorluk gibi huzursuzluk veya amaçsız hareketlerde artış
• Hareket veya konuşmada meydana gelen yavaşlama
• Düşünme, konsantre olma veya karar verme zorluğu
• Kendi kendine zarar vermek
• Ölüm veya intihar düşünceleri

Bu depresyona sahip bir kişi majör depresyon bozukluğunda bulunan klasik semptomlara da sahiptir ve ayrıca halüsinasyonlar veya sanrılar da vardır.

Psikotik depresyona sahip olan kişiler, kendine zarar verme, intihar düşünceleri ve eylemleri açısından da yüksek risk altındadır.

Psikotik depresyonu olan bir kişinin güvende kalmasına yardımcı olmak için erken müdahale önemlidir. Siz veya tanıdığınız bir kişi psikotik depresyon belirtileri gösteriyorsa, hemen bir sağlık kuruluşu veya ruh sağlığı uzmanı ile bir değerlendirme isteyin.

Psikotik depresyon, duygu ve durum bozuklukları olmadan da ortaya çıkar. Duygu ve durum bozukluğu yaşanmadan bir diğer belirtiler de şunlardır:

• Şizofreni
• Bipolar bozukluk
• Şizoaffektif bozukluk
• Madde kaynaklı (uyuşturucu veya alkolden çekilme dahil)
• Doğum sonrası
• Sanrısal bozukluk
• Kısa psikotik bozukluk
• Şizofreniform bozukluk

Psikotik Depresyonun Oluşma Nedenleri Nelerdir?

Bu depresyon türünün neyin sebep olduğu da dahil olmak üzere, depresyona neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Depresyonla ilgili araştırmalar, bilim insanlarının depresyona genetik, biyolojik, çevresel ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığına inanmalarına yol açmıştır.

Depresyon inanılmaz derecede çok yönlüdür ve herkesi etkileyebilen niteliklere sahiptir. Bu durum, majör depresyonun kesin nedenlerini de belirlemeyi zorlaştırır.

Bunun yerine, araştırmalar nedensellik yerine korelasyonlara odaklanır. Araştırmacılar, bu risk faktörlerinin depresyona neden olup olmadığını tam olarak belirleyememiş olsa da, depresyonu olan insanlar arasında ortak noktaların var olduğunu belirtmişlerdir.

Psikotik Depresyonun Risk Faktörleri Nelerdir?

Bu depresyon türü için risk faktörleri şunları içerir:

• Beyin kimyası: Nörotransmitter seviyeleri gibi beyin ve beyin kimyasındaki değişiklikler ve anormallikler.
• Genetik: Depresyonlu bir aile üyesine sahip olmak.
• Çocukluk travması: İstismar veya ihmal dahil.
• Yaşam olayları: Stres, sevilen birinin ölümü, üzücü olaylar, izolasyon ve destek eksikliği dahil.
• Tıbbi durumlar: Kanser ve kalp hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarının yanı sıra kronik ağrı veya hastalık.
• İlaç tedavisi: İlaçların, eğlence amaçlı uyuşturucuların ve alkolün yan etkileri.
• Kişilik: Kolayca bunalma veya baş etmede zorluk çekme gibi özellikler.

Dört yıllık bir boylamsal çalışma sonucunda bu depresyon türü için diğer risk faktörleri de şunlardır:

• Daha genç bir yetişkin olmak
• Ayrılmış veya boşanmış olmak
• Düşük sosyoekonomik statüye sahip olmak
• Daha düşük bir eğitim seviyesine sahip olmak
• İşsizliğin yüksek olduğu bölgelerde yaşamak

Psikotik Depresyonun Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Hem farmakoterapi hem de elektrokonvülsif terapi (ECT), bu depresyon türü için birinci basamak tedaviler olarak önerilmektedir. Farmakoterapinin kullanıldığı yerlerde, bir antidepresan ve bir antipsikotik kombinasyonu önerilir. Bununla birlikte, özellikle bu kombinasyonun tek başına monoterapiden daha iyi olup olmadığı konusunda devam eden bir tartışma vardır. Uzmanlar tarafından yapılan araştırmalara göre, tek başına antidepresanlara karşı kombinasyon tedavisi lehine ikna edici herhangi bir kanıtın bulunamadığı ortaya çıkarılmıştır.

Geleneksel görüş olarak, antidepresanların depresif semptomları tedavi ettiği ve antipsikotiklerin psikotik semptomları tedavi ettiği yönündedir. Bu görüş, psikotik depresyonu etkili bir şekilde tedavi etmek için her iki ilacın bir kombinasyonunun gerekli olduğudur. Alternatif bir görüş ise, psikotik depresyonun, sürekli bir depresif hastalığın şiddetli ucunda olduğu ve tek başına yeterli antidepresan tedavisinin eşit derecede etkili olabileceğidir

İlginizi Çekebilir: Mevsimsel Affektif Bozukluk Nedir?