Distimi Nedir?

Distimi, 1980’li yıllardan beri “Kronik minör depresyon, Depresif nöroz, Karakterolojik depresyon, Depresif kişilik, Kronik disfori, İntermitan depresyon, Tedaviye dirençli depresyon.” olarak adlandırılan psikolojik rahatsızlıklardan biridir. Hafif şiddete sahip ancak sürekli varlığını hissettiren depresif duygu durumu olan Distimi, DSM III’te tanı olarak yer almıştır. Bu yazımızda sinsi şekilde ilerleyen psikolojik bir sorun olarak bilinen; “Distimi nedir?”den  “Distimi tedavi yöntemleri nelerdir?”e kadar akıllara yer etmiş, merak edilen tüm sorulara cevaplar bulacaksınız.

1. Distimi Nedir?

Distimi, kronik depresyon ya da süreğen depresif bozukluk olarak da bilinir. Kişide bulunan depresyon halinin sürekli bir hale gelmesi, arada bile olsa hiçbir düzelme periyodunun yaşanmaması durumudur. Kronik depresyon durumunda bulunan kişiler, içinde bulundukları depresif ruh halinden birkaç haftalığına veya bir aylığına kurtulur. Ancak kurtulsa bile kişilerin kendilerini iyi hissettikleri bu dönem neredeyse 7-8 haftayı geçmez.

Kişi, bu kısa iyileşme döneminden sonra yeniden depresif ruh haline geri döner. Bu durumla beraber distimi yaşayan bireyler, genel olarak kendilerini derin bir umutsuzluk içinde de hissederler ve yaptıkları aktivitelerden neredeyse hiç zevk alamazlar. Dış dünyaya kendilerini kapatan distimi yaşayan bireyler, bulundukları iş ortamındaki verimlilikleri de giderek düşer.

İlginizi Çekebilir: Depresyon Tedavisi

Distimi, erkeklere kıyasla kadınlarda daha çok rastlanan psikolojik bir bozukluktur. Bu rahatsızlıktan önemli ölçüde etkilenen birey; yaptığı işlere konsantre olamadığını hisseder, çoğu aktiviteye karşı ilgisini kaybeder. Bu durumlardan dolayı, kişinin yaşam kalitesini, günlük yaşam tarzını büyük ölçüde etkileyen bir psikolojik rahatsızlıktır.

Kişinin uzun süre boyunca geçmeyen depresyon ve depresif bir ruh halinde olduğu kendisi ya da çevresi tarafından anlaşılır. Anlaşıldığı vakit kaybetmeden uzman bir psikoloğa veya psikiyatriste danışılmalıdır. Zira distimi rahatsızlığı, tedavi edilmeyip, geçiştirildiği veya akışına bırakıldığı anda kişinin yaşamında olumsuz etkiler bırakan önemli bir durumdur.

Majör depresyon ve distimi birçok kişi tarafından bağdaştırılan psikolojik bir rahatsızlıktır. Majör depresyonun yanı sıra sürekli tekrarlayan depresyon, kişilik bozukluğu, anksiyete bozukluğu, kronikleşen yorgunluk ve dikkat dağınıklığı gibi psikolojik hastalıklar da distimi ile benzer etkiler gösterir. Bu psikolojik rahatsızlıklar kimi zaman distimi ile karıştırılır, kimi zaman ise kişi aynı anda hem distimiye hem de bahsedilen bu diğer psikolojik rahatsızlıklara sahip olur.

Distimi, kişide uzun süre boyunca yer edindikten sonra tedavi edilmesi, büyük çaba gerektiren bir süreçtir. Bu durumlardan dolayı distimi tedavisi için erken teşhis oldukça fazla önem arz etmektedir.

2. Distimi Nedenleri Nelerdir?

Dünya nüfusunun neredeyse %5’inin kronik depresyon durumundan etkilendiği bilinmektedir. Fakat kronik depresyon nedeni olarak tek bir neden belirtmek mümkün değildir. Ayriyeten kronik depresyon, bireylerde birden fazla farklı etkenlere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Genel olarak sıraya koymak gerekirse;

• Genetik durumlar,
• Sinirsel bozukluklar,
• Nörolojik durumlar,
• Çocukluk döneminde yaşanan bazı kalıcı etkili travmalar,
• Kişinin hayat düzenini olumsuz etkileyen gelişmeler distiminin nedenlerinden sayılır.

Ayrıca yapılan birden farklı çalışmalara göre isteği dahilinde belirlenen standartlarda yaşayamayan, düşük gelirli, yalnız, bekar ve genç yaştaki kişilerin kronik depresyon psikolojik rahatsızlığına yakalanma ihtimali oldukça yüksektir. Bu durumun yanında bireyin birinci derece kan bağı bulunan akrabaları majör depresyona sahip ise kişide bu rahatsızlığın görülme ihtimali oldukça fazladır.

Eğer birey çocukluk döneminde ağır psikolojik bir travma yaşadıysa, ailesi tarafından ihmal söz konusu olduysa veya şiddete maruz kaldıysa bu bireyde bu psikolojik rahatsızlık oluşma ihtimali normalden fazladır. İleri yaş düzeyinde ortaya çıkan bu rahatsızlık ise genellikle bir yakının kaybedilmesi, maddi sorunlar ve sağlık sorunları gibi birden fazla sebeplere bağlı olarak meydana çıkar.

3. Distimi Belirtileri Nelerdir?

Distimi belirtileri genel olarak majör depresyon ile benzer belirtiler göstermektedir, fakat bu benzer belirtiler majör depresyon kadar şiddetli değildir. Buna istinaden bireyde görülen belirtiler çok ağır değildir ancak bu rahatsızlığın belirtileri uzun süreli niteliğe sahiptir. Birey, bu rahatsızlığın belirtilerini içselleştirerek kişiliğinin bir parçası olarak kabul eder ve bu belirtiler uzun süre boyunca da bir iyileşme sonucu göstermez.

Psikolojik rahatsızlığın belirtileri çok şiddetli olmasa dahi kişi, uzun süre boyunca kendisini umutsuz ve mutsuz duygu durumuna girer. Bu durum tedavi edilmediği zaman, kişinin hem sosyal ilişkilerinde hem de iş hayatında olumsuzluklara sebep olur. Tedavinin ihmali söz konusu olduğunda birey; sosyal ilişkilerinden uzaklaşmaya başlar, yeni arkadaşlık ilişkilerine adım atamaz hale gelir ve partneri ile arasındaki ilişkiyi olumsuz bir noktaya sürükler.

Genel olarak kronik depresyondan yakınan kişilerde görülebilecek belirtiler ise şu şekilde sıralanır:

1. Depresif Ruh Hali

Distimi sorununa sahip olan bireylerdeki en önemli belirti ise uzun süredir devam eden ve bir türlü bireyin yakasını bırakmayan depresyon veya depresif ruh halidir. Bireyin içinde bulunduğu durumun distimi olarak nitelendirilebilmesi için ise depresyon halinin aylar boyunca devam etmesi gerekmektedir. Bu psikolojik rahatsızlığın sürekli tekrarlanan depresif bozukluk olarak anılmasının asıl nedeni de budur.

2. Özgüven Eksikliği

Bu rahatsızlığa sahip bireylerde genel olarak büyük oranda bir özgüven eksikliği görülmektedir. Birey çevresindeki insanlardan çekinmesi sonucunda yapması gereken önemli işlerden bile imtina ederek başarısızlığa uğrar.

3. İsteksizlik

Birey kendisini sürekli mutsuz, umutsuz, kaygılı, enerjisiz ve yorgun hisseder. Eğer gerçekten önemli bir iş durumu yoksa yataktan veya odasından çıkıp herhangi bir aktivite yapmak istemez. Yapmak istese dahi kendisinde bu gücü ve enerjiyi bulamaz. Böylelikle kendisini dış dünyaya kapatarak iletişim kurulması güç bir ruh haline bürünür.

4. İştah Sorunu

Bireyden bireye değişmekle birlikte kronik depresyondan muzdarip olan hastalarda kimi zaman aşırı iştahlılık, kimi zaman da aşırı iştahsızlık görülür.

Kişi kendisinde bir tatmin hissi yaratmak için veya vakit geçirmek için karnı aç olmasa dahi sürekli yemek yemek ister. Kimi durumlarda ise aç olduğunu hissetse bile yemek yemek istemez, kendisinde yemek yiyecek ve yemek yapacak gücü bulamaz. Bazen iştahı tamamen kesilir ve çok acıkmadığı süreler dışında ağzına bir lokma yemek koymaz.

5. Uyku Sorunu

Bu rahatsızlığa sahip bireylerde iştah konusunda olduğu gibi, uyku konusunda da farklı durumlar olabilir. Kimi distimiye sahip bireyler geceleri uyumakta büyük güçlük çeker. Bu durumun bir diğer sebebi olarak mutsuzluk, yoğun düşüncelere kapılma ve endişe hissi gösterir.

Bazı rahatsız bireylerde ise tam tersi sürekli bir uyku hali ve bitkinlik meydana gelir. Uyku, bireye sorunlarından uzaklaşacağı bir yol gibi görünür. Bu yüzden de gün içerisinde yerine getirmeleri gereken sorumlulukların aksamasına neden olur. Bazen de yakın çevrelerindeki insanlara bile zaman ayıramazlar.

6. Aşırı Kararsızlık

Son olarak bu rahatsızlığı olan bireyler, çevresinde olup biten olaylara karşı hangi tepkiyi ortaya koyacağını bilemez ve karar verme yetisini de kaybeder. Bu kararsızlık hali sadece hayattaki önemli kararlar için geçerli olmamaktadır. Kişi en basit durumlarda dahi ne yapmak istediğine, neyin doğru neyin yanlış olduğuna karar veremez ve bu yüzden kendisini sürekli bir düşünme durumuna sokar.

4. Distimi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bu rahatsızlığın tedavisi için alanında uzman bir psikologdan veya psikiyatristten bilgi alınmalıdır. Bu rahatsızlığın tedavisi için ilk olarak, her hastaya durumuna göre özel bir tedavi planı hazırlanır. Tedavi yöntemleri arasında psikoterapi, ilaç tedavisi, bilişsel davranışçı terapi ve ilişki terapisi gibi yöntemler mevcuttur. Uzman tarafından bireye en uygun yöntem veya yöntemler belirlenerek tedavi süreci başlar.

Tıpkı diğer psikolojik rahatsızlıklarda da olduğu gibi bazen antidepresan ilaçlar tek başına bir çözüm olmaz. Fakat bireyde oluşan semptomları azaltmak için çeşitli antidepresan ilaçlar kullanılır. Tabii, bunu da başvurduğunuz uzmanın yön vermesi sonucu almanız gerekir. Herhangi bir uzmandan bilgi almadan antidepresan tedavisine başvurmak son derece yanlış bir adım olacaktır.

Bu rahatsızlığın tedavi edilmesi için en sık başvurulan yöntem psikoterapi yöntemidir. Hastanın tedaviye istekli olması ve tedaviye mümkün olduğunca pozitif bir yaklaşım sergilemesi önemlidir. Sürecin olumlu bir şekilde ilerlemesini sağlar. Aynı zamanda da sonuçlanmasına büyük oranda katkı sağlayacaktır.

Kişi, psikoterapi aldığı süre boyunca uzmanı ile hissettiği şeyleri, düşüncelerini ve kaygılarını açık yüreklilikle paylaşmalıdır. Bireyin paylaştıklarına göre bu rahatsızlığın sebebi travmatik ise kişi bu konuda rahatlatılır. Kişi kendisi ile yüzleşir. Bu süreç içerisinde bireyin yakınları da mümkün olduğunca desteğini esirgememeli, kişiyi yalnız bırakmamalıdır.

İlginizi Çekebilir: Kreval Şurup Nedir?