Bilgi

Harezmi Kimdir? Harezmi’nin 8 Eseri

Harezmi’yi genellikle matematiğe olan katkılarıyla biliriz. Harezmi, gençliğinden beri bilime büyük ilgi duymuştur. Matematik alanıyla ilgilenen Harezmi cebiri kurup geliştirmiştir. İslam’ın altın çağında bilime pek çok katkısı olan ve adı oldukça duyulmuş bir bilim insanıdır.

Harezmi’nin Hayatı

Asıl adı Ebû Ca’fer Muhammed bin Mûsâ el-Hârizmî’dir. 780 yılında Özbekistan’ın Harezmi kentinde doğmuştur. İlk ve temel eğitimini bu kentte tamamlamıştır. Kendisi de bilime oldukça ilgi duyan Harezmi, Bağdat’ta önemli bilimsel çalışmalar yapıldığını öğrenir. Bilimsel alanlarda kendini geliştirmek için Bağdat şehrine taşınır ve orada yaşamaya başlar.

Dönemin halifesi Harezmi’nin yeteneklerini fark eder. Bilimi destekleyen halife, Harezmi’yi de kendi himayesi altına alır. Harezmi Bağdat Saray Kütüphanesi’nin idaresinde görevlendirilir. Bu kütüphane içerisinde Antik Mısır, Mezopotamya, Hint ve Yunan medeniyetlerine ait önemli eserler de vardır.

Harezmi, hayatının sonuna kadar Bağdat’ta yaşamış ve bilimsel çalışmalarını yürütmüştür. 850 yılında tam 70 yaşındayken Bağdat’ta hayatını kaybetmiştir.

harezminin bilimsel çalışmaları nelerdir
harezminin bilimsel çalışmaları nelerdir

Harezmi’nin Bilimsel Çalışmaları Nelerdir?

Harezmi, matematik alanında önemli çalışmalar yürütmüş bir Müslüman bilim insanıdır. Matematikte ilk defa x’i kullanmıştır. Cebiri kurmuş ve geliştirmiştir. Matematikte ilk defa 0’ı bir değer olarak kullanmıştır.

Hindistan’a yaptığı seferlerde matematiksel işlemlerde sayıların kullanıldığını görmüştür. Matematikte sayılarla işlem yapmanın harflerle yapmaktan daha pratik olduğunu gören Harezmi bu sistemi geliştirmiştir. Sayılarla olan matematiksel sistemi kitaplaştırmıştır. Bu kitap Avrupa’da da okutulmuş ve bu sistem yaygınlaşmıştır.

Harezmi, birinci ve ikinci denklemlerin çözümlerinin yer aldığı başka bir kitap daha yazmıştır. Bu kitap alanında bir ilk olmuştur ve bu kitap sayesinde cebirin babası olarak anılmaya başlamıştır.

Coğrafya ve astronomi gibi bilimsel alanlarda da çalışmaları olsa da bu alanlarda önemli eserler verememiştir. İlgilendiği bu alanlarda yol açıcı bir görev üstlenmiştir.

Harezmi, diğer Müslüman bilim insanlarıyla birlikte Dünya’nın çevresi ve hacmi üzerine çalışmalar yapmıştır. Nil Nehri’nin kaynağını gösteren bir harita çizmiştir. Saatler ve usturlaplarla ilgili birtakım çalışmalar da yürütmüştür.

harezminin eserleri nelerdir
harezminin eserleri nelerdir

Harezmi’nin Eserleri Nelerdir?

Harezmi, çalıştığı alanlarda pek çok eser vermiştir. Eserlerinin bazıları Avrupa’da ders kitapları olarak okutulmuştur. Özellikle matematikle ilgili eserleri önemlidir.

1. El- Kitab’ul Muhtasar fi’l Hesab’il Cebri ve’l Mukabele

Bu eserinde birinci ve ikinci dereceden denklemlerin çözümlerine yer vermiştir. Bilindiği kadarıyla bu çözümleri içeren ilk kitaptır. Bu eseri ile cebirin kurucusu ve babası olarak bilinmektedir.

2. Kitab al-Muhtasar fil Hisab el-Hind

Harezmi’nin bu eseri Hint kökenli matematiksel hesap sistemini anlatır. “Hesap Sanatına Dair” adıyla da anılan bu eser, Doğu ve Batı dünyasında Hint matematik hesabına yer veren ilk eserdir. Bu eser, Harezmi’ye ününü getiren 2. eserdir.

3. El-Mesahat

Harezmi’nin matematik ile ilgili verdiği eserlerden bir diğeridir. Yer ve yüzölçümleriyle ilgilidir.

4. Zîc-ul Harezmî

Harezmi’nin astronomi ile ilgili bir eseridir.

5. Kitab al-Amal bi’l Usturlab

Harezmi’nin astronomi ile ilgili yazdığı bir diğer kitabıdır.

6. Kitab’ul Ruhname

Astronomi bilimiyle de ilgilenen Harezmi’nin bu bilimle ilgili çalışmalarına yer verdiği bir başka kitabıdır. Harezmi Astronomi alanındaki eserleriyle ve çalışmalarıyla ünlenmemiştir.

7. Kitab surat al-arz

Harezmi’nin coğrafya ile ilgili yazdığı bir kitabıdır.

8. Kitab’ul Tarih

Tarih ile de ilgilenen Harezmi, bu eserinde Tarih alanındaki çalışmalarına ve bilgilerine yer vermiştir.

İlginizi Çekebilir: 8 Önemli Türk Kadın Ressam

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu